Tytuł: Votum Separatum
Autor: Bąkowski Michał
Wydawca: Kontra, Londyn
Rok: 2000
Opis:
Esej historyczno-polityczny o Józefie Mackiewiczu; doskonale napisane; logiczna argumentacja. ,,Tytuł książki powinien brzmieć właściwie ,,Zwycięstwo wszechświatowej …..”. Tak nazwana, mogłaby może liczyć na powodzenie u czytelników, ale też udawałaby coś, czym nie jest. Jesteśmy bowiem jak najdalsi od przyciągania kogokolwiek, a już sama próba zjednywania do naszych poglądów wyglądałaby na sprzeniewierzenie. Nieszczęsna sytuacja w jakiej się znaleźliśmy – my, tzn. moja książka i ja – spowodowała, że porzuciliśmy pierwotny zmysł zadzierzystego tytułu. Zadzierzystości mamy aż nadto i bez niego. A jednak ów porzucony projekt ciąży nam jak wyrzut sumienia, ponieważ nie zadziorność, ale trafność jest jego główną zaletą. Tytuł ów został zaczerpnięty ze słów jednego z bohaterów powieści Józefa Mackiewicza. Słowa te trafnie oddają charakter klęski, której świadkiem i precyzyjnym diagnostykiem był Mackiewicz (fragment książki)”
Jest ta książka świadectwem gruntownego poznania i przeżycia twórczości Mackiewicza. Jest to tekst wrażliwego czytelnika, który przede wszystkim chce dobrze zrozumieć i opisać główne idee rządzące Mickiewiczowskim światem, a kategorie ich lojalnej interpretacji stara się wyprowadzić z samej tej twórczości.
Rzecz napisana świetnym – sprawnym, precyzyjnym, bardzo zwięzłym – językiem, całkowicie poza naukowym żargonem, koncentruje naszą uwagę na jednej sprawie. Przy całym bogactwie różnorodnych spostrzeżeń, jakimi nas obdarza, Pan Bąkowski wydobywa z dzieła pisarskiego Mackiewicza właściwie jeden wątek, ale bez wątpienia wątek naczelny, konstytuujący to dzieło: jego wielostronną analizę niszczycielskiego działania doktryny i praktyki komunistycznej: doktryny i praktyki, która unaocznia się nie tylko wprost, ale kryje się także pod rozmaitymi maskami współczesnego świata. …
Całą tę budowlę myśli Mackiewicza o komunizmie Votum separatum prezentuje z rzadko spotykanym szacunkiem dla interpretowanych tekstów, bez cienia wymądrzania się, tak charakterystycznego dla wielu „krytyków”. …
Votum separatum jest książką głęboko pesymistyczną. Pesymistą był też Józef Mackiewicz, ale tu ujawnia się pesymizm wyższego stopnia niż Mickiewiczowski. … „świństwo równomiernie rozpełzło się wszędzie” powtarza Pan Bąkowski za Witkacym. …
Czytelnik, który powątpiewałby w trafność diagnozy, niech odpowie sobie na dwa pytania, podyktowanego obserwacją politycznego dnia dzisiejszego. – Czyż u źródeł współczesnego terroryzmu nie leżą bolszewicko-marksistowskie judzenia (uprawiane przez całe dziesięciolecia), które rozhuśtały ambicje społeczeństw trzeciego świata, faszerowanych przy tym „pomocą” zbrojeniową, kosztem nędzy obywateli CCCP? – Czy polscy komuniści nie potrzebowali zaledwie dwunastu lat na radykalną zmianę języka politycznego, która umożliwiła im powrót do pełni władzy? …
Jest jednak Votum separatum książką głęboko poruszającą: z jednej strony porywem zdyscyplinowanej miłości do pisarza, z drugiej – próbą realizacji niemożliwego: uporządkowania politycznych „obrotów rzeczy” współczesnego świata.