Tytuł: „Fakir”. Sergiusz Kościałkowski, t. 1: Życie i wojna na Wileńszczyźnie
Autor: Balbus Tomasz
Wydawca: IPN
Rok: 2018
Opis:
Biografia wywodzącego się z rodziny polsko-francuskiej, urodzonego na Litwie, wychowanego w polsko-żydowskim Wilnie Sergiusza Kościałkowskiego prezentuje losy i walkę pokolenia Polski niepodległej, zniszczonego przez totalitaryzmy niemieckich nazistów i rosyjskich bolszewików.
Tom pierwszy pracy przedstawia struktury i działalność kontrwywiadu AK, funkcjonowanie podziemnego sądownictwa, wydawane wyroki na kolaborantów i agentów NKWD oraz gestapo. Omówione zostały też najgłośniejsze akcje likwidacyjne AK w Wilnie.
Autor przebadał dokumenty polskie, litewskie, niemieckie, rosyjskie, żydowskie; dotarł też do wielu świadków wydarzeń. Wykorzystał zachowane dokumenty AK, Abwehry, gestapo, policji litewskiej i sowieckich służb bezpieczeństwa.
Spis treści
Wstęp . 11
„Fakir” przemieniony w wilka . 11
Stan badań nad „Wianem” . 28
„Szczęście niebezpieczne” . 43
Archiwalia zagraniczne i krajowe . 55
Relacje i wspomnienia . 76
Część I: „Rwał się do życia”
(dorastanie do wojny)
Rozdział 1. „Czy mam prawo do Zyndram?” . 95
Z Auksztoty do Wilna . 95
W domu rodzinnym . 110
Elementarz i bracia . 126
„Jak najlepiej spędzić lato?” . 137
Rozdział 2. W szkołach średnich Wilna . 152
W Gimnazjum im. Józefa I. Kraszewskiego . 152
W Gimnazjum Ferdynanda Welera . 162
W Gimnazjum im. Tadeusza Czackiego . 172
W Gimnazjum im. Adama Mickiewicza . 182
„Souvenirs de ma vie scolaire” . 195
Rozdział 3. Od rekruta do kontestatora . 208
Bez brakującego centymetra . 208
Adept różnych nauk w Warszawie . 226
„Urzędnik dziesiątej kategorii” . 240
Dylematy rewolucjonisty . 249
Rozdział 4. Między Rzeszą a Bolszewią . 268
Wrześniowy blitzkrieg . 268
Odwrót rozbitków . 284
Aresztowanie i śledztwo . 299
„Robactwo dusz i charakterów” . 311
W więzieniu NKWD . 326
Ucieczka i małżeństwo . 342
Część II: „Z wyroku Rzeczypospolitej muszę pana zabić”
(egzekutor w podziemnym wymiarze sprawiedliwości)
Rozdział 1. Od identyfikacji do osądzenia . 365
Wywiadowcy komendy okręgu . 365
Organizator i szef „Dwójki” . 383
Kontrwywiadowcy a Egzekutywa . 396
Podziemni prawnicy i wyroki . 418
Skazani „za pracę dla Niemców” . 439
Skazani „za współpracę z Sowietami” . 446
Rozdział 2. Organizatorzy i dowódcy Egzekutywy . 466
Nadzór komendy okręgu . 466
„Bolesław” i „Drobinka” . 476
Brat „Czarnego Maga” . 490
Rezygnacja „Konrada” . 503
Pod komendą „Jurka” . 514
Rozdział 3. „Nazywali nas terrorystami” . 521
Egzekutorzy „Dworu” . 521
Ucieczka z NKWD . 532
„Z dwoma pistoletami” nad Wilią . 547
Sekcja Wywiadowcza Egzekutywy . 556
Sekcja Wykonawcza Egzekutywy . 574
Samodzielna Sekcja Specjalna . 590
Zanim wyszli likwidatorzy . 603
Rozdział 4. „Spełniłem obowiązek bez drżenia” . 616
Twarze Dobrego Łotra . 616
Trzech „szubrawców” . 632
„Wiesz, zabiłem Ancerewicza!” . 652
Losy rosyjskiego zbiega . 675
Myśliwi z Ofiarnej . 686
Akcja na Zamkowej . 707
Rozdział 5. „W biały dzień przed świętym sanktuarium” . 721
Aresztowanie i śmierć „Zygmunta” . 721
„Zmarł śmiercią tragiczną” . 741
„Danka” – konfidentka kripo . 750
Egzekucja pod Ostrą Bramą . 767
Wpadka i śmierć „Fosta” . 788
Rozdział 6. W ograniczanej akcji zbrojnej . 801
Eliminacje werbowników . 801
Jesienne przesilenie . 814
„Trupy były już zakopane” . 837
Sprawa Stanisława Lendziona . 858
Morderstwo „Zwierza” . 869
Rozdział 7. Kontrwywiadowcy kontra bolszewicy . 881
Obserwacja i rejestracja . 881
Spotkania nie tylko w dyrekcji . 902
Rozgrywający z Zakretowej . 922
Rozgrywający z Pańskiej . 942
Likwidacje na prowincji . 964
„Aresztowania wśród komunistów” . 978
Aneksy
„To jego dusza” (wybór wierszy „Fakira”) . 1005
Wprowadzenie . 1005
Wiersze . 1017
Czesław Grombczewski w opiniach dowódców . 1052
Summary . 1060
Santrauka . 1061
Wykaz skrótów . 1062
Indeks osób . 1066
Indeks geograficzny . 1117