Tytuł: Czy emigranci są gorszymi pisarzami?
Autor: Nowakowski Tadeusz
Wydawca: “Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 24 grudnia 1973 r.; fragment artykułu pt. Czy emigranci są gorszymi pisarzami?, w tłumaczeniu Michała Chmielowca; cyt. za: Michał Chmielowiec, Raptularz: Świetny artykuł Tadeusza Nowakowskiego, “Wiadomości” (Londyn), 1974, nr 1455)
Rok: 1973
Opis:
Czy emigranci są gorszymi pisarzami?
[…]Wszędzie np. przemilcza się (wird totgeschwiegen) […] mieszkającego obecnie w Monachium przedstawiciela starszego pokolenia pisarzy polskich, Józefa Mackiewicza, którego proza przypomina mi Pasternaka i Sołżenicyna. W Polsce traktuje się go tak jako antykomunistę, a w NRF jego powieści ukazują się ledwo na skraju literackiego targowiska (am Rande des Literaturbetriebes). Ma to może związek także z tym, że Mackiewicz – podobnie jak kilku innych pisarzy emigracyjnych – bierze stale za tło swych książek część Polski wcieloną do Związku Sowieckiego. A o tym, co nie istnieje w urzędowych atlasach krajów komunistycznych, na wolnym Zachodzie – jak się okazuje też nie wypada głośno mówić. Nie mogę się oprzeć myśli, że gdyby Mackiewicz swoje powieści napisał w Sowietach i przesłał nielegalną drogą do wydania w Mediolanie lub Paryżu, byłby dziś zapewne typowany do nagrody Nobla. […]