Tytuł: Litwa – Wilno 1910-1945
Autor: Brzozowski Szczęsny Zygmunt
Wydawca: Editions Spotkania
Rok: 1987
Opis:
… Litwini modlili się o wojnę Niemiec hitlerowskich ze Związkiem Sowieckim., wierzyli, że u boku Niemiec powstanie ponownie niepodległe państwo litewskie. Więcej, jak pisze mieszkający na przedwojennej Litwie Kowieńskiej, a podczas wojny w Wilnie Zygmunt S. Brzozowski ( „Litwa – Wilno 1910-1945” Paryż 1987) marzyli o przyjściu Niemców m.in. dlatego, że chcieli u boku Niemców brać udział w ich podboju Europy i dlatego, że widząc co Niemcy wyprawiają w okupowanej Polsce z Polakami i Żydami, mieli nadzieję, że Niemcy pozwolą im ostatecznie rozprawić się z Polakami (Z. Brzozowski). Dlatego już przed wybuchem wojny emigranci litewscy w Berlinie, w tym do 1940 r. attaché wojskowy Litwy w tym mieście płk. Skripa zaczął tworzyć rząd litewski z nadzieją, że obejmie on władzę na zajętej przez wojsko niemieckie Litwie. I tą nadzieją żyli Litwini aż do końca niemieckiej okupacji Litwy w 1944 r. pomimo tego, że Niemcy hitlerowskie nie chciały nawet słyszeć o jakiejś niepodległej Litwie. Pomimo tego wydawana podczas okupacji niemieckiej gazeta litewska „Naujoji Lietuva” pisała, że Litwa jest sprzymierzeńcem Niemców, że z ich losem sprzęgła na wieki swój własny, ponieważ jest sercem oddana idei „nowej Europy”, budowanej przez „wielki naród niemiecki”, w której miejsca dla Polski nie było i to wystarczało, aby budowę takiej właśnie niemieckiej Europy popierać. Jak pisze Zygmunt Brzozowski świadczyło to o niedoświadczeniu politycznym Litwinów. Ich germanofilstwo i polakożerstwo brało górę nad zdrowym rozsądkiem…
Marian Kałuski
(Jest to kolejny odcinek książki „Litwa – tam była j jest Polska)