Tytuł: Sprawa pułkownika Miasojedowa
Autor: Józef Mackiewicz
Wydawca: Wydawnictwo Kontra, Londyn
Rok: 2022
Opis:
Powieść, w której osoby, daty i wydarzenia są autentyczne prawie dokumentarna i jednocześnie stanowiąca ogromne osiągnięcie artystyczne. Miasojedow, pułkownik żandarmerii carskiej, oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec, został skazany na śmierć przez rosyjski sąd polowy w Warszawie. Stracono go w Cytadeli warszawskiej, a jego żonę skazano na “osiedlenie” w Kraju Ałtajskim. Mackiewicz odkrył, że sprawa Miasojedowa nie została zamknięta powieszeniem jej “bohatera”. Koło losu jeszcze raz się obróciło i chociaż historia rzekomo się nie powtarza, jesteśmy świadkami nowej “sprawy”, bliźniaczo do tamtej podobnej, choć w innych okolicznościach się rozgrywającej. W każdym razie “sprawa Miasojedowa” znalazła swój ostateczny finał dopiero, gdy w roku 1945 bomby alianckie spadły na Drezno.
Jan ZIELIŃSKI (Szwajcaria)
We wprowadzeniu do powieści Sprawa pułkownika Miasojedowa Józef Mackiewicz opowiada, jak przeglądając stare gazety natknął się w angielskim dzienniku „The Times” z roku 1915 na artykuł dotyczący sprawy rosyjskiego pułkownika nazwiskiem Miasojedow, oskarżonego o działalność szpiegowską na rzecz Niemiec, która miała się znacznie przyczynić do klęsk rosyjskich na terenie Prus Wschodnich. Pisarz powiada, że artykuł ten obudził w nim różne wspomnienia okoliczności oraz osób — z niektórymi zetknął się był w młodości osobiście. Wspomnienia te zachęciły go do bliższego zajęcia się sprawą, którą porównuje do słynnej sprawy Dreyfusa i zastanawia się, dlaczego sprawa Dreyfusa dała asumpt do powstania tylu książek, podczas gdy analogiczna sprawa Miasojedowa nie stała się dotąd tematem książki.
***
To powieść niezwykła … To „thriller” i Dostojewski, ale Dostojewski o tchnieniu epickim Tołstoja i współczesnej technice powieściowej Hemingwaya.
Juliusz Sakowski, przemówienie na posiedzeniu emigracyjnej „Akademii Literatury”, Wiadomości 1963 nr 32
Bardzo współczesna powieść historyczna. … Przebrzmiała, zdawałoby się, afera XIX-wieczna jest w swej najgłębszej wymowie sprawą najaktualniejszą, najbardziej współczesną naszą sprawą. …
Głównym winowajcą śmierci Miasojedowa jest nieobliczalna, łatwowierna, surowa a niesprawiedliwa „dusza zbiorowa”, opinia publiczna.
Michał Sambor (Michał Chmielowiec), Wiadomości 1963 nr 10
Miasojedowa przeczytałem i głęboko przeżyłem. Ta powieść może … wprowadzić w depresję, szczególnie w kontekście ponadczasowych, a wiec również dzisiejszych wojen, manipulacji i malwersacji politycznych… Właściwie jeszcze trudniejsze w percepcji są losy jego żony…
Jan Kubasiewicz w liście z września 2007